Sloop de gevangenis

Afgelopen week had ik het met mijn broer over de ideeën in ons hoofd die ervoor zorgen dat we onszelf beperken. We kwamen al snel tot de conclusie dat we eigenlijk een soort gevangenis voor onszelf creëren. Een gevangenis waar je je nauwelijks bewust van bent. De muren van die gevangenis bouw je met ideeën als: ga je dit of dat doen, dan zal je al snel merken dat het toch geen zin heeft. Of: de wereld werkt zo niet. Of: je houdt dat toch niet vol. Nee, beter gewoon allemaal niet doen en met een beter plan komen. Of überhaupt gewoon niks doen. Dan weet je in ieder geval wat er komen gaat.

Safe & saai

Met zulke ideeën loopt iedereen. Het geinige eraan is dat ze natuurlijk helemaal niet waar hoeven te zijn. Het zijn vaak ideeën die we als maatschappij samen in leven houden, zonder hun bestaansrecht eens goed te onderzoeken. Meer dan eens is de grondslag dit: veiligheid. Veiligheid rondom wat anderen van je denken bijvoorbeeld. Het minder geinige aan die ideeën is dat ze vaak enorm veel impact hebben op hoe jouw leven eruitziet. Terwijl je het daar op een dieper niveau misschien helemaal niet mee eens bent. Misschien wil je wel zanger of schilder of schrijver of boekhouder of paaldanser of bloemist of fan van Katie Melua zijn. Of een combinatie hiervan. Maar ben je bang dat het lelijk zal worden, dat je het toch niet blijkt te kunnen, dat anderen jou best wel een gek iemand vinden. En een sukkel. Ook wel een beetje een loser trouwens.

En dus gooi je al die droompjes steeds weer in de prullenbak. Nu vindt iedereen me in ieder geval okey/normaal/zoals de rest. Wellicht vinden ze je zelfs een beetje saai.

Nice. Niks meer aan doen.

Boeiend

Maar ja, ’t is eigenlijk wel een beetje jammer, nietwaar? Voordat je het weet is je leven voorbij en ben je vooral bezig geweest met – in dit voorbeeld – het managen van andermans beeld van jou. Misschien besef je, eenmaal op dat sterfbed, dat al die anderen éigenlijk niet eens zo bezig waren met jou. Ze waren vooral met zichzelf bezig. Wat jij van hen vond enzo...

Zoek, vind en transformeer

Het devies luidt daarom in personal development land: ga op zoek naar die overtuigingen. Breng in kaart wat jij écht denkt over dingen, hoe je naar het leven en naar jezelf kijkt. Want alleen wanneer je je bewust wordt van die overtuigingen, geef je jezelf de kans om actief te kiezen.

Een hele simpele maar effectieve manier om dit te doen, gaat als volgt:

1. Pak een groot vel, schrijf in het midden de vraag of het onderwerp op. Bijvoorbeeld: waaruit bestaat mijn gevangenis? Of: hoe denk ik over mezelf? Of: hoe denk ik over relaties? Of: waarom lukt me nooit iets? Het kan ook gewoon een thema zijn. Bijvoorbeeld: geld. Liefde. Vrede. De wereld. Het maakt niet uit, zolang het maar iets is wat je écht wilt doorgronden.

2. Lees de vraag/het thema eens, tune erop in. Kijk een keer naar buiten, kijk een keer naar binnen. Wees volledig eerlijk naar jezelf en schrijf alle associaties en antwoorden op. Denk er niet teveel over na, alles is cool, gewoon opschrijven. Doe dit totdat je een gevoel van ‘closure’ bereikt, dat je het idee hebt van ‘ik heb ’t wel’.

3. Bekijk je antwoorden nog eens. Wat valt je op? Welk(e) antwoord(en) raakte(n) je? Zie je een essentie, ’n rode draad? Of meerdere rode draden?

4. Nu komt eigenlijk het belangrijkste: accepteer dat je er zo naar kijkt. Accepteer dat je denkt dat iedereen jou dom vindt/je jezelf lelijk vindt/je vindt dat je de verkeerde keuzes gemaakt hebt in het leven/de wereld stom is/je nooit succesvol zal zijn/etc Het paradoxale is namelijk: acceptatie geeft je de kans het te transformeren; om te zien/voelen/beseffen/besluiten dat je het éigenlijk anders ziet. Wegrennen voor je (negatieve) overtuigingen houdt ze weliswaar (een soort van) onzichtbaar, het maakt ze niet minder krachtig.

Voilà. Je hebt een sessietje self-coaching afgerond. Scheelt weer 100 euro :-P

Programmeren kun je leren

Vaak voelen mensen zich na deze oefening op een subtiele manier opgelucht. Een beetje à la: “het is niet dat ik er nu helemaal uit ben, maar het voelt eigenlijk wel goed. Wel rustiger ofzo.” En dat is een prima uitkomst. Je kunt het nu laten voor wat het is. Wordt het onderwerp later weer actueel, dan kun je dezelfde oefening nog eens doen. Misschien kom je dan wat dieper of merk je dat andere dingen belangrijker zijn geworden. De kans is hoe dan ook groot dat de uitkomst weer anders zal zijn, omdat het doen van deze oefening – zij het subtiel, zij het grotesk – voor een soort rewiring van je overtuigingen zorgt. En dat is best wel chill, eigenlijk.